Зөвлөлт Хятад хоёрын ах дүүгийн найрамдал Н. Хрушевын эрин үе эхэлснээр хүйтэрч сүүлдээ Л.Брежневийн засаглалын үед хилийн мөргөлдөөн тулгаралтаар илрэх болсоны нэг жишээ нь Зөвлөлтийн алс Дорнодын хилийн район Даманы аралд болсон үйл явдлаар түүхэнд үлджээ.Биднийг бага байхад манай аав ээжийн үейинхэн хоорондоо ярьдаг байсан Даманы арлын тулалдаан гэж сонирхолтой сэдэв байлаа.Тэр үед Зөвлөлтийн хилийн цэрэг хил нэвтэрч үймээн тарьсан Хятадын цэргүүдийг лазерын бөмбөгөөр бөмбөгдөөд юу ч үгүй шатаагаад хаясан юм гэнэ лээ гэж сонсож бас өөр нэмэр хачиртай юм дуулж байсан болохоор их сонирхдог байждээ.Ер нь бол Хятадууд хавь ойрынхоо бүх л улстай хилийн маргаан мөргөлдөөн үүсгэж байсан нь маш их билээ.Өөрсдөө Монголын , Манжын дарлалд байхдаа тэдний сүр хүчээр нэгтгэгдсэн газар нутгийг манай газар нутаг хэмээн ичихгүй маргалдаж байгаа нь ч үнэн юм.За тэр яахав гол нь энэ маргаан Манжийн үед Хаант Оростой байгуулсан түүхэнд Нерчинскийн гэж нэрлэгддэг гэрээнээс үүдэлтэй байсан бололтой.Хил орчмын жижиг маргаан зөрчил байнга гаргадаг байсан Хятадууд 1969 оны 3 р сарын нэг өдөр байлдааны буу зэвсэгээр бүрэн зэвсэглэсэн 1500 орчим Хятадууд Уссуры мөрний зүүн эрэгт орших Зөвлөлтийн хилийн застав руу гэнэт довтолж мөргөлдөөн эхлүүлсэн байна.Хилийн районд буу дуугаргаж болохгүй өдөөн хатгалагт автаж болохгүй гэсэн дээрээс өгсөн тушаалын дагуу эхлээд хилчид хил нэвтрэгчидийг зогсоох гэж оролдсон болов ч байдал сүүл рүүгээ улам муудаж төвөөсөө тусламж дуудсанаар хилийн томоохон тулалдаан болсон байна.Энэ тулалдаанаар Зөвлөлтийн тал 15 хилчинээ алдаж харин Хятадууд хэд дахин илүү хүнээ алуулж маш их хохирол хүлээжээ.Яг энэ үед Зөвлөлтийн армид шинээр орж ирээд байсан Град гэдэг пуужингийн цохилтыг анх удаа хэрэглэсэн байна.Энэ нь дэлхийн 2 р дайнд хэрэглэж байсан Катюша хэмээх зэвсэгийн шинэ хувилбар байсан бололтой.Шинэ зэвсэгч хэргээ үзүүлж үнэхээр Хятадуудыг газрын хөрснөөс арчсан нь сүүлд тэр лазерын зэвсгийн яриа гаргахад нөлөөлсөн бололтой.Үүнээс хойш Хятадууд дахин хилийн мөргөлдөөн гаргаагүй нь сайн хашраасантай холбоотой биз дээ.Энэ тулгаралтаас ЗХУ ын хоёр ч баатар төрсөн юм байна.
Зөвлөлт Хятад хоёрын ах дүүгийн найрамдал Н. Хрушевын эрин үе эхэлснээр хүйтэрч сүүлдээ Л.Брежневийн засаглалын үед хилийн мөргөлдөөн тулгаралтаар илрэх болсоны нэг жишээ нь Зөвлөлтийн алс Дорнодын хилийн район Даманы аралд болсон үйл явдлаар түүхэнд үлджээ.Биднийг бага байхад манай аав ээжийн үейинхэн хоорондоо ярьдаг байсан Даманы арлын тулалдаан гэж сонирхолтой сэдэв байлаа.Тэр үед Зөвлөлтийн хилийн цэрэг хил нэвтэрч үймээн тарьсан Хятадын цэргүүдийг лазерын бөмбөгөөр бөмбөгдөөд юу ч үгүй шатаагаад хаясан юм гэнэ лээ гэж сонсож бас өөр нэмэр хачиртай юм дуулж байсан болохоор их сонирхдог байждээ.Ер нь бол Хятадууд хавь ойрынхоо бүх л улстай хилийн маргаан мөргөлдөөн үүсгэж байсан нь маш их билээ.Өөрсдөө Монголын , Манжын дарлалд байхдаа тэдний сүр хүчээр нэгтгэгдсэн газар нутгийг манай газар нутаг хэмээн ичихгүй маргалдаж байгаа нь ч үнэн юм.За тэр яахав гол нь энэ маргаан Манжийн үед Хаант Оростой байгуулсан түүхэнд Нерчинскийн гэж нэрлэгддэг гэрээнээс үүдэлтэй байсан бололтой.Хил орчмын жижиг маргаан зөрчил байнга гаргадаг байсан Хятадууд 1969 оны 3 р сарын нэг өдөр байлдааны буу зэвсэгээр бүрэн зэвсэглэсэн 1500 орчим Хятадууд Уссуры мөрний зүүн эрэгт орших Зөвлөлтийн хилийн застав руу гэнэт довтолж мөргөлдөөн эхлүүлсэн байна.Хилийн районд буу дуугаргаж болохгүй өдөөн хатгалагт автаж болохгүй гэсэн дээрээс өгсөн тушаалын дагуу эхлээд хилчид хил нэвтрэгчидийг зогсоох гэж оролдсон болов ч байдал сүүл рүүгээ улам муудаж төвөөсөө тусламж дуудсанаар хилийн томоохон тулалдаан болсон байна.Энэ тулалдаанаар Зөвлөлтийн тал 15 хилчинээ алдаж харин Хятадууд хэд дахин илүү хүнээ алуулж маш их хохирол хүлээжээ.Яг энэ үед Зөвлөлтийн армид шинээр орж ирээд байсан Град гэдэг пуужингийн цохилтыг анх удаа хэрэглэсэн байна.Энэ нь дэлхийн 2 р дайнд хэрэглэж байсан Катюша хэмээх зэвсэгийн шинэ хувилбар байсан бололтой.Шинэ зэвсэгч хэргээ үзүүлж үнэхээр Хятадуудыг газрын хөрснөөс арчсан нь сүүлд тэр лазерын зэвсгийн яриа гаргахад нөлөөлсөн бололтой.Үүнээс хойш Хятадууд дахин хилийн мөргөлдөөн гаргаагүй нь сайн хашраасантай холбоотой биз дээ.Энэ тулгаралтаас ЗХУ ын хоёр ч баатар төрсөн юм байна.
No comments:
Post a Comment