Дурсамж сэргээсэн зураг..

Намайг дандаа Зөвлөлтийн үейин юм бичээд бас Оросын голцуу зураг тавиад байгаад гайхаж байгаа байх.Учир нь Монголчууд бид чинь тэр үед Оросууд юу сонирхож байна, юу хэрэглэж байна тэр болгоныг л хэрэглэж дагаж дууриаж байсан ард түмэн болохоор адилхан гэж бодоод тэгээд ч бас энэнээс илүү гарахгүй байна л даа.Тэгээд ч тэр үейин Монголчуудын гэх үзүүлж харуулах юм ховор болохоор иймэрхүү зүйлс түлхүү ороод байгааг ойлгож байгаа байх гэж найдаж байна.Польш Герман гээд тэр үейин сэдэвийн зүйлс бас нэг элбэг биш юмаа.Хоёрт бас хэлний бэрхшээл байнаа.Ингэхээр голцуу Оросын сайтнуудаас юм тавиад байгааг ойлгоно биз дээ.Энэ зургийг тэнэж яваад оллоо. Бидний багад хэрэглэж байсан их дотно гэмээр эд зүйлс их байгаа болохоор тавьлаа.Тэгээд ч бидний хэрэглээ ч их цомхон бүгдээрээ л адилхан нэгнээсээ илүү юм хэрэглэж байгаагүй болохоор олон хүнд танил санагдаж байгаа биздээ.Жил болгоны шинэ жилээр бэлгэнд авдаг чихэр боов амттан ч адилхан байсан даа.Харин нэг юм хэлэхэд тэр үейин чихэр жимс тэр дундаа "улаан ус" яблок байвгайтай чихэр гээд л их л амттай байсан санагдаад байдаг юм.Бодвол тийм их элбэг дэлбэг мань мэт нь хэрэглээд байгаагүй болохоор нөгөө "олзны бага нь амттай "гэдэг шиг байсан байхаа .

Дуучин Дин Ридийн тухай ...

Нилээн хэдэн жилийн өмнө нэг сонин дээрээс манай нэг сэтгүүлч наргиан болгож " ...дэлхий дээр гурван алдартай Рид байдаг.Майн Рид, Дин Рид, манай ГалааРид гэж бичсэн байсныг санаж байна.Энэ бол Галаарид сэтгүүлчийг явуулсан наргиа байсан.Харин манай одоо үеийнхэн Америкийн дуучин Дин Ридийн тухай сайн мэдэхгүй байх.Дин Рид бол тухайн үейин социалист системийн орнуудийн хүрээнд нэрд гарч байсан Америкийн тэрслүү үзэлтнүүдийн нэг байлаа.Одоо харж байхад Америкд одоо ч байж л байдаг тэрслүү үзэлтэн дайны эсрэг тэмцэгчид палестаны алан хядагч байгууллагын гишүүд хэт зүүний үзэлтнүүд гээд л барууны ертөнцтэй хагаралдсан болгоныг ЗХУ тэргүүтэй социалист улсууд ивээлдээ авч санхүүгийн тусламж болон бусад зүйлээр дэмждэг байжээ.Ийм нэг тэмцэгч болох Дин Рид биднийг бага байхад их нэрд гарч капитализмын" эсрэг цогтой" тэмцэгчийн дүрээр хоногшсон байсныг тэр үейинхэн санаж байгаа байхаа.Дин Рид фото модель.кино жүжигчин байсан тэрээр бас ч хэдэн кинонд тоглож дараа нь поп дуу дуулж олонд танигдсан нэгэн байсан гэнэ.Дараа нь нийгмийн шинжтэй хөдөлгөөнд оролцож Вьетнамын дайныг эсэргүйцэгчдийн нэг болжээ .1965 онд болсон Хельсинкийн энх тайвны Конгрес байгуулагын хуралд оролцоныхоо дараа анх удаа ЗХУ д ирсэн байна.Энэ үеэс л түүний нэр соц лагерын орнуудад танил болж эхэлсэн байх.Мэдээж капитализмын муу муухайг илчлэхэд түүний үүр уурхайд байдаг ийм залуу коммунистуудад их хэрэгтэй байсан биз.Латин Америк бол түүний хоёрдахь эх орон гэж болохоор байсан бөгөөд тэрээр тэнд амьдралынхаа ихэнх жилүүдийг тэнд өнгөрөөсөн юм.Чилид тэрээр өөрийн үзэл бодол нэгтэй дуучин Виктор Харатай их нөхөрлөдөг байсан байна.Виктор Хараг хүмүүс сайн санаж байгаа байх.Түүний "Венсоромос " дууг урлагын үзлэг энэ тэрээр мөнч олон" улс төрийн " дууны хамтлагууд дуулдаг байсан даа.Тэрээр сүүлд Чилид болсон цэргийн хунтын эргэлтийн үеэр баривчлагдаж алагдсан юм.Түүний тухай ямар нэртэй билээ дээ нэг кино гарч байсныг санаж байна.Харин би үзээгүй л дээ.Дин Рид найзынхаа тухай кино хийж өөрөө тоглосон гэж сонсож байсан юм байна.Тэр кино ч байж магадгүй.Дин Рид маш их аялан тоглолт хийж газар сайгүй явдаг байсан бөгөөд түүнийг зарим үед "улаан"Элвис гэж хочилдог байсан гэнэ.Чилийн дараа Италид нэг хэсэг амьдарсан тэрээр дараа нь Ардчилсан Германд амьдрах болсон ажээ.Энэ үедээ ЗХУ д их ирж аялан тоглолт хийж байсан нь их бичигддэг байлаа.Ардчилсан Германд амьдрах хугацаандаа Германы жүжигчин эмэгтэй Ренате Блюметэй гэрлэсэн гэнэ.Жүжигчин хүүхний эцэг нь зүүн Германы DEFA.хэмээх кино агентлагын захирал байсан юм.Энд тэрээр ковбой сэдвийн кинонд бидний үейинхэн сайн мэдэх алдартай "индиан" Гойко Митичтэй хамт тоглосон байна.Яг энэ үеэс эхлэн түүний зарим нэг үйлдлүүд коммунист үзэл сурталтай харшилдах болж өөрөө ч зарим нэг талаар коммунист дэглэмийн талаар шүүмлэлтэй хандах болсон гэж зарим нэг эх сурвалж мэдээлж байсан байна.1985 оны зун харамсалтай явдал болж автомашины ослын улмаас нууранд живж нас барсан гэсэн гэж түүний талаар мэдээлсэн юм.Машинтайгаа нуурын эрэг дээр байсан мод мөргөж онхолдож нууранд живсэн гэдэг болов ч уг нуур нь мөргөсөн гээд байгаа модноос нь их хол байсан гэдэг юм байна лээ.Зарим нэг мэдээгээр Зүүн Германы КГБ болсон Штази түүнийг устгасан гэсэн мэдээлэл байдаг магадгүй л юм.Коммунистуудад үгэнд орохгүй хүн байх шаардлаггүй болсон байх магадгүй .За ингээд бидний хүүхэд байхад даган дууриах дуртай байсан нэгний тухай мэдээлэл орууллаа.Зарим хүмүүст сонин санагдаж магадгүй ш дээ.

Монгол Улсын төрийн далбаанууд.

1940-1992

1924-1940

1921-1924

1921 Baron Ungerniin

1911-1921 Bogd khaant Mongol Uls

1911 оноос хойш Монгол улс төрийнхөө далбааг 6 удаа сольсон байх юм.Хамгийн сонирхолтой нь Барон Унгерн Хүрээг эзлээд хэдэн сар байхдаа төрийн далбааг өөрчилж байсан нь сонирхолтой санагдлаа.Далбаа болгон Монголын түүхийн нэгэн үейиг төлөөлсөн байгаа нь түүний он дарааллаар харагдаж байгаа юм.Харин 1992 оноос хэрэглэж байгаа ардчилсан Монгол Улсын шинэ далбааг оруулсангүй.

Ян Палах гэж хэн байсан бэ..

Чехийн ардчилсан үзэлт оюутан Ян Палах коммунист дэглэмийг эсэргүйцэн Прага хотын Вацлавын талбайд өөригөө шатааснаас хойш эдүгээ 39 жил өнгөрчээ.Түүний амиа золиосолсон тэмцэл олон олон чех-словак залуучуудыг зоригжуулж уриалан дуудсан юм.Ян Палах нь Чехийн Вшетаты гэдэг жижиг хотод 1948 онд төржээ.Йозеф,Либуше Палахын гэр бүлийн 2 дахь хүү болон мэндэлсэн түүнийг 13 настай байхад нь аав нь нас баржээ.Аав нь үйлдвэрт , ээж нь дэлгүүрт худалдагчаар ажилладаг жирийн нэг гэр бүлээс гаралтай байсан байна.1963 онд Мельник хотын гимнази элсэн орсон бөгөөд тэр үеээс түүнд өөрийн гэсэн үзэл бодол төлөвшиж эх орныхоо түүх соёлыг сонирхон судалдаг байсан аж.1966 онд гимназиа төгсөөд Карловын Улсын Их Сургуулийн философын ангид суралцах хүсэлтэй байсан боловч зарим нэг шалтгаанаар орж чадалгүй эдийн засгын ангид орж суралцсан байна.Их сургуулын оюутан болсоноосоо хойш оюутны хөдөлмөрийн дадлагаар хоёр удаа ЗХУ ба Францад аяласан аж.Нийгмийн идэвхтэй тэрээр яг ингэж явахдаа хоёр системийн ялгаатай хөгжил үзэл сурталын худал хуурмаг бүхнийг анзаарч үзэл бодолд нь өөрчлөлт гарсан юм.Удалгүй 1968 оны Прагын үйл явдал болж коммунистууд хэрхэн ард иргэдийнхээ эсрэг түрэмгийлэл явуулж байгааг харсан тэрээр эргэлт буцалтгүйгээр энэ дэглэмийн эсрэг тэмцэх болжээ.1969 оны 1 сарын 15 нд төрөлх хотдоо очиж өвөөгийнхөө оршуулганд оролцсоныхоо дараа 16 -ны өглөө Прагт галт тэргээр ирсэн байна.Тэгээд оюутны дотуур байрандаа ирсэн тэрээр сүүлийнхээ захиаг бичиж үлдээсэн бөгөөд эхнийхийг зохиолчдын хороонд 2 дахиаг нь оюутны хөдөлгөөнд оролцож байсан найз Любошу Холечеку ба Ладиславу Жижке нарт 3 дахийг нь сургуулдиа хаягласан байна.Ингээд 16 үдээс хойш 4 цагийн үед хотын төвд сонгосон газар болох Вацлавын талбайд ирсэн аж.Тэрээр өөрийн пальто хувцсанд бензин асгаж гал асаасан нь хоромхон зуур дүрэлзэн шатжээ.Ойрхон явж байсан нэг тээврийн жолооч түүнийг харж галыг унтраан эмнэлэгт хүргэсэн болов ч 3 хоногын дараа хүнд түлэгдэлтийн улмаас( 80%) Ян Палах нас барсан аж.Энэ үйл явдалын чимээ шуугиан хоромхон зуур тарж олон зуун оюутан ажилчид түүнтэй эв санаагаа нэгтгэж тухайн үейин коммунист засаглалд нөлөөгөө үзүүлсэн юм.Энэ үеэр бас нэг оюутан бас өөрийгөө шатаасан бөгөөд Йозеф Главаты хэмээх энэ залуу 1 сарын 25 нд нас барсан гэнэ.Одоо Чехийн залуу үейинхэн Ян Палахыг гүн хүндэтгэлтэйгээр санан дурсдаг бөгөөд түүний дурсгалын самбарыг энэ талбайд байрлуулсан байдаг юм байна.

Хуучны нэг сайхан киног дурсахад...

Хуучин Зөвлөлтийн үейин зарим кинонуудаас сэтгэлд хоногшсон сайхан бүтээлүүд зөндөө байдаг.Тэдний нэг нь энэ кино гэж бодож байна.Манайд Ууган хүү гэж нэртэй орчуулагдаад гарч байсныг олон хүн санаж байгаа биз дээ.Киноны үйл явдал нь хотын 2 залуу галт тэргэнд танилцсан охидыг дагаж төмөр замын дагуу байдаг нэгэн хотод үдэш ирдэг.Нөгөө охидууд нь мань 2 ийг гол гаргасан учир хүн танихгүй газар хоноглох газар хайж байхдаа нэгэн айлд ирж аав хүү 2 ийн яриаг сонсоод нэг арга сэдсэнээр кино эхэлдэг билээ.Учир нь нөгөө 2 ийн нэг нь уг айлын эзэн (С.Леонов) ий бага залуудаа үерхэж байсан хүүхний нэрийг нууцаар сонсчихоод түүний хүү болон түүнд өөрийгөө орхиод явсан ууган хүү чинь байна гэж итгүүлдэг.Уг киноны драм нь их хөгжилтэй бас юм бодуулсан болохоор надад их таалагдаж байсан юм.Сайхан сэтгэлтэй гэрийн эзний гэнэн итгэл ба хэдийгээр эхэлж өөрийгөө тэгж танилцуулсан боловч сүүлд нь үнэнээ хэлдэг залуугийн хүн чанар гээд үзэх юмтай л кино байсан.Хажуугаар нь бас дурлалын хурц драм өрнөлттэй гэж байгаа.Үзээгүй бол үзчихэд гэмгүй шүү.Хуучин кино гэхээр л хуучин кино биш шүү дээ.

Зочид буудал галт тэрэг зэрэг газар хонохдоо үнэт эд мөнгө төгрөгөндөө санаа зовдог хүмүүст зориулсан эд байна.Дохиололтой юм уу хаашаа юм.

Оросууд дэлхийд гайхуулах цамхагт байгууламж барихаар шийдэж байна.

С.Цогтсайхан

Ардчилсан хувьсгалын дууч С.Цогтсайхан агсаныг би маш их хүндэтгэдэг юм.Энэ хүнтэй амьд ахуйд нь нэг уулзах боломж гарсан боловч миний өөрийн муугаас болоод ажлаа зохицуулж чадахгүй байсаар чадаагүй юм.Би нэг найзаар нь дамжуулаад уулзах санаатай байсан юм л даа.Хэрвээ уулзсан бол блог дээрээ маш сайхан дурсамж бичих байлаа.Гэхдээ энэ хүнийг өвчтэй хүнд хэцүү байх үед нь эргэж очдог найзууд түүний сайн сайхан явах үед уулзаж учирдаг байсан найзуудаас хэд дахин цөөхөн байсан гэж бодохоор хорвоо гэж хуурамч юм даа гэж боддог юм.Тэр яг л бичиж байсан нийтлэл дуулж байсан дуу шигээ шудрага амьдарсан гэж би боддог.

Даманы арлын мөргөлдөөн

Даманы арлын мөргөлдөөнөөр туршигдаж байсан Град пуужин харвагч төхөөрөмж

Зөвлөлт Хятад хоёрын ах дүүгийн найрамдал Н. Хрушевын эрин үе эхэлснээр хүйтэрч сүүлдээ Л.Брежневийн засаглалын үед хилийн мөргөлдөөн тулгаралтаар илрэх болсоны нэг жишээ нь Зөвлөлтийн алс Дорнодын хилийн район Даманы аралд болсон үйл явдлаар түүхэнд үлджээ.Биднийг бага байхад манай аав ээжийн үейинхэн хоорондоо ярьдаг байсан Даманы арлын тулалдаан гэж сонирхолтой сэдэв байлаа.Тэр үед Зөвлөлтийн хилийн цэрэг хил нэвтэрч үймээн тарьсан Хятадын цэргүүдийг лазерын бөмбөгөөр бөмбөгдөөд юу ч үгүй шатаагаад хаясан юм гэнэ лээ гэж сонсож бас өөр нэмэр хачиртай юм дуулж байсан болохоор их сонирхдог байждээ.Ер нь бол Хятадууд хавь ойрынхоо бүх л улстай хилийн маргаан мөргөлдөөн үүсгэж байсан нь маш их билээ.Өөрсдөө Монголын , Манжын дарлалд байхдаа тэдний сүр хүчээр нэгтгэгдсэн газар нутгийг манай газар нутаг хэмээн ичихгүй маргалдаж байгаа нь ч үнэн юм.За тэр яахав гол нь энэ маргаан Манжийн үед Хаант Оростой байгуулсан түүхэнд Нерчинскийн гэж нэрлэгддэг гэрээнээс үүдэлтэй байсан бололтой.Хил орчмын жижиг маргаан зөрчил байнга гаргадаг байсан Хятадууд 1969 оны 3 р сарын нэг өдөр байлдааны буу зэвсэгээр бүрэн зэвсэглэсэн 1500 орчим Хятадууд Уссуры мөрний зүүн эрэгт орших Зөвлөлтийн хилийн застав руу гэнэт довтолж мөргөлдөөн эхлүүлсэн байна.Хилийн районд буу дуугаргаж болохгүй өдөөн хатгалагт автаж болохгүй гэсэн дээрээс өгсөн тушаалын дагуу эхлээд хилчид хил нэвтрэгчидийг зогсоох гэж оролдсон болов ч байдал сүүл рүүгээ улам муудаж төвөөсөө тусламж дуудсанаар хилийн томоохон тулалдаан болсон байна.Энэ тулалдаанаар Зөвлөлтийн тал 15 хилчинээ алдаж харин Хятадууд хэд дахин илүү хүнээ алуулж маш их хохирол хүлээжээ.Яг энэ үед Зөвлөлтийн армид шинээр орж ирээд байсан Град гэдэг пуужингийн цохилтыг анх удаа хэрэглэсэн байна.Энэ нь дэлхийн 2 р дайнд хэрэглэж байсан Катюша хэмээх зэвсэгийн шинэ хувилбар байсан бололтой.Шинэ зэвсэгч хэргээ үзүүлж үнэхээр Хятадуудыг газрын хөрснөөс арчсан нь сүүлд тэр лазерын зэвсгийн яриа гаргахад нөлөөлсөн бололтой.Үүнээс хойш Хятадууд дахин хилийн мөргөлдөөн гаргаагүй нь сайн хашраасантай холбоотой биз дээ.Энэ тулгаралтаас ЗХУ ын хоёр ч баатар төрсөн юм байна.

Сонин содон аялал сонирхогчдод...

This summary is not available. Please click here to view the post.

Дарангуйлагч өөрийнхөө номонд хөшөө босгожээ.

Туркменистанд Сипмурат Ниязов улс орны эцэг төрөн гарч улс орноо удирдаж байгаад цаг бусаар одсон билээ
.Тэрээр амьд ахуйдаа олон хууль гаргаж түүнийг нь ард түмэн нь үг дуугүй даган мөрдөж ирсэн гэж байгаа.Оронд нь гарч ирсэн ямар Бердымухамедов билээ бас л дутахгүй эцэг юм байна лээ.С.Ниязовын улс орондоо бүтээж өгсөн нэг том гавьяа бол библээс дутахгүй судар болох Рухнама гээч "бүтээл" юм.Тэгээд түүндээ зориулж хөшөө босгосон нь яггүй том бололтой .Газрын тос хийн баялагтай болохоор л зарим улс орны удирдагчид ард түмэн нь хөдөлмөрлөх гэдэг юмыг мартаад зүгээр л хувааж аваад идээд л байх юм боддог бололтой.Улс орондоо гаргаж мөрдүүлж байгаа хууль дүрэм нь хүний элэг хөшөөчихмөөр юм л сонсогдоод байдаг юм.Өөртөө алтан хөшөө босгосон аав ээжийнхээ нэрээр гудамж талбай нэрлэсэн гадаадад сургууль төгсөхийг хориглосон гээд л янз янзын юм сонсогддог.За тэгээд хүмүүс мэдэх болохоор илүү юм нуршаад яахав.

Хакерууд

Нэтээр тэнэж яваад ийм зураг хаяг оллоо.Хакерууд бололтой .Хэлийг нь мэдэхгүй болохоор ойлгохгүй юм.Орчин үейин хакерүүд улс төржөөд бүлэг байгуулж байгаа юм болов уу л гэж бодож байна.

Зөвлөлтийн сансарын нисэгч нохой Лайка.

Зөвлөлтийн сансарын нисэгч нохой Лайка.Үүний өмнө хэд хэд ниссэн болов ч амжилтгүй болсоны улмаас эндсэн гэнэ.Харин Лайка маань азтай нисээд ирсэн болов ч удалгүй нас барсан юм байна лээ.Би үүний өмнө анхны туршилтаар гахай нисгэж байсан зураг баримт олсон болов ч одоо түүнийгээ олохгүй байна.Гэхдээ тэр гахайг зөвхөн пуужинд суулгаад хурд тэсвэрлэх талаар туршиж байсан бололтой юм байна лээ.Бас болоогүй вино уулгаад нисгэж байна лээ...

С.Аварзэд

СОНОМЫН АВАРЗЭД
/1922 – 1989/ 1922 онд Говь-Алтай аймгийн Цогт сумын нутаг Баян-Өндөр хэмээх газар төржээ. С.Аварзад 1937-1941 онд ЗХУ-ын Эрхүү хотод зоо-мал эмнэлгийн техникумд, хожим Москва хотод Олон улсын харилцааны дээд сургуульд тус тус суралцаж дүүргэн малын бага эмч, олон улсын хууль зүйчийн мэргэжил эзэмшсэн байна.
1941-1944 онд Говь-Алтай аймагт малын бага эмч, 1944-1945 онд Мал аж ахуйн Яаманд малын бага эмч, орчуулагч, 1953-1954 онд Улсын прокурорын орлогч, 1954-1955 онд Засгийн газрын зохион зааварлах хэлтсийн дарга, 1955 -1957 онд БНМАУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн орлогч даргын албыг хашиж байжээ. 1954, 1958 онд Ардын Их хурлын депутатаар хоёр удаа сонгогджээ.
ГЯЯ-нд Ерөнхий нарийн бичгийн даргын туслахаар 1952-1953 онд, ГЯЯ-ны сайдаар 1957-1958 онд, БНУАУ-д элчин сайдаар 1959-1960 онд тус тус ажилласан билээ. С.Аварзэд 1989 онд өвчний улмаас ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлжээ......

Энэ хүний тухай олж мэдэх талаар баримт материал хайсан боловч үүнээс өөр юм олсонгүй.Жинхэнэ эх орон ч хүмүүсээ эх орон нь иймэрхүү маягаар санан дурсаж байхад маш их харамсалтай л санагдаж байна.Их гүрний дээрэнгүй бүдүүлэг шахалтын эсрэг эх орныхоо үнэт газар шороог хамгаалсныхаа төлөө ажил албанаас халагдаж ,доромжлогдон хэлмэгдэж байсан тэрээр хойч үейинхэн ь түүний талаар ийм ойлголттой байгааг харвал ямархүү байх бол.Түүний авч үлдсэн Асгатын мөнгөний орд л гэхэд Монгол улс ямар их нөөц баялагаа харийнханд найр тавин алдаж байсны баримт болж байна.Сономын Аварзэд гэдэг энэ хүнд эх орон газар шороондоо үнэнч байсных нь төлөө эх орон нь санан дурсаж гавьяа зүтгэлийг нь үнэлэх учиртай.Х.Чойбалсанг олон юманд буруутгадаг болов ч түүний тусгаар тогтнол эх орноо гэсэн сэтгэл түүнийг хоч үейинхний нь өмнө зөвтгөдөг билээ.Харин тухайн үед С.Аварзэдийн авч үлдэх гэсэн газар шороог өчүүхэн албан тушаал горьдсон Ю.Цэдэнбал .Цэнд нарын хүмүүс бусдад найр тавин өгсөнийхөө төлөө түүхийн өмнө ямар ч хариуцлага хүлээгээгүй билээ.Саяхан УЙХ ийн гишүүн Х.Баттулгын бичсэн "С.Аварзэдийн авч үлдсэн Асгат" бичсэн нийтлэлээс оруулж байна.Бид эх оронч хүүгээ санан дурсаж байх ёстой учраас л энэ тухай дахин сануулж байгаа юм аа.

Жинхэнэ эх орончид хаа байна

Эдүгээ амьтны шуналд өртөөд, хэл аманд орооцолдоод байгаа Асгатын мөнгөний ордыг Сономын Аварзэд хэмээх эх оронч авч үлдсэнийг дурсах хүн цөөхөн болжээ. Урианхайн хязгаар гэж Богд хаант Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт багтаж байсан газар Зөвлөлтийн хяналтад шилжсэнээс улбаалан хилийг тодотгон тогтоох хэлэлцээр БНМАУ, ЗСБНХУ-ын хооронд 1957 оны намар эхэлжээ. Монголыг төлөөлж, хилийн хэлэлцээр хийх төлөөлөгчдийн даргаар ГЯЯ-ны сайд Сономын Аварзэд томилогдсон байна. (СНЗ-ийн 458 дугаар тогтоол, МАХН-ын УТТ-ны 387 дугаар тогтоол үз) Зөвлөлтийн талаас В.М.Молотов хэлэлцээг удирдах болжээ. Архивын материалаас үзэхэд хоёр сар хагас үргэлжилсэн хэлэлцээр анхнаасаа маргаантай, хурц ширүүн тэмцэл дунд өрнөж, өөрсдийн байр суурийг хамгаалж, Сономын Аварзэд 13, В.Молотов 11 удаа үг хэлжээ.

В.Молотов “Монголын газар нутгаас баруун талдаа Асгатын оройгоос Их Соёны нуруу хүртэлх 3-40 км өргөн, 300 орчим км урт газрыг ЗХУ-д таслан өгөхийг” шаардсан байна. Хариуд нь, Сономын Аварзэд “Энэ хил бол дээр үеэс уламжлан ирсэн түүхэн хил. Хилийг өөрчлөх шаардлага байхгүй” гэжээ. Ингээд хэлэлцээр мухардалд орж 1958 оны эхээр Н.Хрущев “МАХН-ын Төв Хороонд” гэж хаягласан цахилгаан утас ирүүлсэн байна. Түүн дээр “Танай Гадаад хэргийн сайдын араншин Москвагийн гайхшралыг төрүүлж байна шүү” гэж сануулсан, занасан өнгөөр бичсэн зүйлс байсанд Ю.Цэдэнбал сандарч, “Энэ асуудлыг Зөвлөлт-Монголын найрамдлын амьсгалаар шийдвэрлэх хэрэгтэй. Манай хоёр улсын хооронд шийдвэрлэж болохгүй асуудал байгаагүй. Ялангуяа одоо үед бүр ч байж болохгүй” гэжээ. Сономын Аварзэд “ЗХУ Монголын нутгаас авах гэж байгаа нь эзэрхэг түрэмгий хаант Орос улсын замаар замнаж буй хэрэг” гэсэн нь түүнийг буруутгах далим болж, төдөлгүй Сономын Аварзэдийг хилийн хэлэлцээр хийх төлөөлөгчдийн тэргүүнээс чөлөөлжээ. Ингээд “Зөвлөлтийн эсрэг үзэлтэн” нэр зүүж, ГЯЯ-ны сайдын үүрэгт ажлаас зайлуулан тээврийн жолооч болгосон байна.

Yүний дараахнаас оросууд бяцхан буулт хийж, 84 хавтгай дөрвөлжин км газрыг Монголд үлдээхээр болсон нь өнөөдөр бидний харамлаад, бусдын шунаад байгаа Асгатын мөнгөний орд ажээ. Тэр цагт Асгатад мөнгө байгааг мэдсэн бол тэд үлдээхгүй хамах байсан болов уу.

Бодох асуудал..

Пиво уух ч бас сайхан шүү.Харин ийм маягаар бол хоолой давахгүй байх шүү аан ..

Дерсу Узала

Дерсу Узала гэдэг энэ киног үзээгүй хүн ховор биз дээ.Миний хувьд энэ киног дахин дахин үзэх дуртай.Үнэхээр гайхамшигтай хийсэн бүтээл шүү.Бага байхдаа үзчихээд Дерсу Узалад тоглосон хүнийг үнэхээр энэ тайгын хүн байх гэж боддог байж билээ.Хүн байгалын шүтэлцээг маш нарын гаргаж хүн төрөлхтөний унаган зан төрх алдагдаж байгааг харуулснаараа гол үнэ цэн нь байгаа байх.Манай эртний түүхэнд гардаг ойн иргэдүүд гээд байдаг хүмүүс ч тайгын энэ хүмүүс шиг л амьдардаг байсан байхдаа.Ер нь япончууд сэтгэл зүйн драмын кино хийх талаараа мундаг юмаа.Куросава Акира бол тэдний нэг бөгөөд түүний хийсэн кинонууд энэ талаар тасархай шүү.

Карибийн хямрал

Карибийн хямрал гэж түүхэнд орсон 1962 оны зуны үйл явдал одоо ч бидэнд аюул ойрхон байгаа шүү гэдгийг сануулсаар байна.Кубад дарангуйлагч дэглэм унаж Фидель Кастро тэргүүтэй хувьсгалчид засгийн эрхийг авсанаас болж тухайн үейин Зөвлөлт Америк хоёрын эрх ашиг зөрчилдөж хямрал гүнзгийрсээр цөмийн дайны аюул бодитой болж байсан тэр үейин зарим үйл явдлын гэрч болсон фото зургуудыг блогтой оруулахаар шийдлээ.Үнэхээр дэлхий ертөнц урьд хожид байгаагүйгээр аюулын ирмэгт ирчихээд байсныг энэ зургууд харуулж байгааг та нар харж байна.Хэрвээ дайн болсон бол дэлхийн түүх их л өөрөөр бичигдэх байсан байхдаа.Өнөө үед ч цөмийн аюул хэвээрээ байгаа болохоор энэ үйл үйл явдлын ач холбогдол хэвээрээ байгаа биз.Хоёр том гүрний цэргийн эрхтэнүүд цөмийн дайн эхлүүлэх тушаал хүлээн амьсгаа даран байсан тэр өдрүүд бурханы авралаар ард хоцорчээ.

Зөвлөлтийн офицер Америкийн талд тагнуул хийж байсан Олег Пеньковский цөмийн зэвсгийн нууц цэргийн хөдөлгөөний талаар явуулж байсан мэдээлэл нь энэ үйл явдалд зохих үр дүнгээ өгсөн гэж одоо Америкт үздэг юм байна лээ.Харин түүнийг эх орноосоо урвасан гэж цаазаар авсан юм.

Айн сандарсан Америкийн иргэд орон сууцныхаа хонгил доор нуувч бэхлэлт хийн цөмийн дайны аюулаас нуугдах арга хайж байна.Энэ тухай Холливудын нэг кино байдаг санагдаж байна.Уг киноны нэрийг мартчихжээ.

Америкийн алдартай тагнуулын онгоц У-2.Энэ онгоцоор Зөвлөлтийн нутаг дээгүүр тагнуулын нислэг үйлдэж байгаад Америкийн тагнуулч нисэгч Э.Пауэр буудуулж шүхрээр буун баривчлагдсан юм.

Энэ өдрүүдэд Америкийн Ерөнхийлөгч Ж.Кеннедийн хувьд төдийгүй түүний ард түмний хувьд ч хамгийн түгшүүрт өдрүүд байлаа.Тэрээр цэргийн зөвлөхүүд дипломатуудтай цаг тутам зөвлөлдөж хариу цохилт өгөх талаар шийдвэр гаргах ёстой байлаа.Энэ тохиолдолд Америк Туркт байгаа цэргийн баазаасаа цохилт өгөх талаар ярилцаж байжээ.

Зөвлөлтийн Гадаад Явдлын Яамны сайд А.Громыко Америкийн Ерөнхийлөгч Ж.Кеннедийн асуултанд хариулахдаа бид зөвхөн Кубын тусгаар тогтнолд туслах зорилгоор цэргийн цөөхөн зөвлөх баг явуулж байгаа гэсэн боловч түүнийг нь Ерөнхийлөгч няцааж агаараас авсан тагнуулын зураг түүнд үзүүлж байжээ.

Зөвлөлтийн дунд тусгалын цөмийн пуужин.Энэ пуужингууд Кубын эрэг орчмоос Америкийн томоохон хотуудад цөмийн аймшигт цохилт бүрэн өгөх чадалтай байлаа

Эдгээр далайн хөлөг онгоцууд бол Зөвлөлтийн цөмийн дунд тусгалын пуужингуудыг тээвэрлэн Кубын зүг чиглэн явж байлаа.Зургуудыг Америкийн цэргийн тагнуулын У-2 онгоцноос авсан байна.

Сманта Смит охиныг дурсахад...

Блог дээрээ юм нэмсэнгүй их удлаа.Одоо орж гарч байсан нь цай ч үгүй царай ч үгүй гээд орж ирэхээ больсон байлгүй дээ.Гэхдээ яах вэ өөрийнхөө бурууг ойлгож өнөөдрөөс эхэлж юм бичиж эхэлнээ.1980 аад оны улс төрийн үйл амьдралд нэгэн үйл явдал болж түүний баатар нь жирийн нэгэн Америк гэр бүлийн гишүүн Саманта Смит гэдэг 10 настай охин болж байсныг тэр үейинхэн одоо бараг мартаа байлгүйдээ.Тэртээ 80 оны эхээр үзэл сурталын тэмцэл өрсөлдөөний үеэр тэр охин өөрийнхөө бодол санааг захидал болгон ЗХУ ийн тэргүүн байсан Юрий Андроповын нэр дээр явуулсан нь тийм их шуугиан нэр алдартай болох юм гэж бодоогүй биз дээ.Саманта охин ээжтэйгээ нэг удаа дэлхий ертөнцийн хүүхдүүд яагаад амар амгалан тайван орчинд амьдарч болдоггүй юм бэ.Яагаад энэ улс орнууд дайн хийж зэвсэг бүтээдэг юм бэ гэж ярилцаж байгаад манай улсыг айлгаад байдаг Зөвлөлт улсын тэргүүнд захиа бичээд ойлгуулж болдоггүй юм уу асуусан нь ийм шийдэлд хүргэсэн гэдэг.Тэгээд захиа Зөвлөлтийн удирдагчид очиж түүнийг нь Ю.Андропов хүлээн аваад хариу захиа бичиж ,бас түүнийг улс орондоо урьсан нь жирийн нэгэн Америк охиныг жинхэнэ шуугианы эзэн болгож орхижээ.Мэдээж тэр үейин үзэл суртал зохих хувь нэмрээ оруулсан нь мэдээж болов ч тэр үейин хүүхдүүдэд жирийн Америк хүмүүсийн тухай ойлголтонд өөрчлөлт оруулсан нь үнэн билээ.Саманта охин ЗХУ ийн нутгаар аялж хүүхдүүдтэй уулзаж нэг ёсондоо энх тайвны элч төлөөлөгч болон олон хүний сэтгэлд сайхан сэтгэгдэл үлдээсэн юм.Бас удалгүй Зөвлөлтийн нэг сурагч охин Роналд Рейганы урилгаар Америкт айлчилсан нь бодвол зохион байгуулсан биз.Харин Саманта Смит охин удалгүй 3 жилийн дараа нисэх онгоцны ослоор нас барсан харамсалтай үйл явдал болсон юм.Энэ охины дурсгалд зориулсан сан одоо ажиллаж хүмүүнлэгийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг гэж байсан.Түүний бичсэн захиаг англи хэл дээр нь орууллаа.Ойлгомжтой болохоор орчуулах шаардлагагүй байх гэж бодлоо.

Dear Mr. Andropov,

My name is Samantha Smith. I am ten years old. Congratulations on your new job. I have been worrying about Russia and the United States getting into a nuclear war. Are you going to vote to have a war or not? If you aren't please tell me how you are going to help to not have a war. This question you do not have to answer, but I would like to know why you want to conquer the world or at least our country. God made the world for us to live together in peace and not to fight.

Sincerely,

"Samantha Smith"